آناج-گروه ترکیه و قفقاز؛ ظاهراً ابرهای تیره در آسمان روابط آتن – آنکارا، رفته رفته جای خود را به نور و گرمای آفتاب میدهند و دستکم در شرایط کنونی، توافقات مشهودی بین ترکیه و یونان به وجود آمده است.
دیروز اعلام شد که آنکارا و آتن در مورد به رسمیت شناختن واکسنهای مورد استفاده کرونا برای تسهیل و تسریع فعالیتهای گردشگری توافق کردهاند.
نیکوس دندیاس، وزیر امور خارجه یونان در نشست مطبوعاتی مشترک با مولود چاووشاوغلو همتای ترک خود در آتن گفت: «علاوه بر روابط دوجانبه، واکسن و مسائل دیگر؛ پیرامون روابط ترکیه و اتحادیه اروپا نیز بحث و رایزنی کردیم. این دیدار آغاز روند توافق اولیه است، اگر این اهداف تحقق یابد به تدریج به سمت عادیسازی پیش میرویم».
مولود چاووشاوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه نیز اعلام کرد: «آنکارا آماده گفتگو و مذاکره بدون پیششرط برای توسعه روابط دوجانبه در هر زمینهای است و در 25 مورد ازجمله حوزه گردشگری به توافق رسیدهایم».
اعلام توافق دیروز در حالی است که در آخرین سفر نیکوس دندیاس وزیر امور خارجه یونان به ترکیه، عملاً در کنفرانس مطبوعاتی او با چاووشاوغلو، تنش لفظی روی داد.
در آن کنفرانس مطبوعاتی، دندیاس دو موضوع مطرح کرد که یکی از آنها اتهامی سنگین و دیگری، تهدیدی آشکار و تحریککننده بود: نخست؛ متهم کردن ترکیه به نقض حق حاکمیت یونان در مدیترانه شرقی. دوم؛ تهدید ترکیه به اعمال تحریم از سوی اتحادیه اروپا.
درست به همین دلیل، روزنامه قرار، امروز در عکس و تیتر صفحه نخست، به این موضوع پرداخته و دو عکس را منتشر کرده که یکی از آنها مربوط به 15 آوریل و تنش لفظی دندیاس – چاووشاوغلو در آنکارا و دومی، عکس معاشقه و در آغوش کشیدن مهرآمیز این دو وزیر در آنکارا و در 31 می است. به عبارتی، در مدت زمانی 46 روزه، تنش به محبت و لطف ختم شد و یک رسانه محلی یونان نیز اعلام کرد که دندیاس، چاووشاوغلو را به منزل شخصی خود، دعوت کرده است.
ذکر این نکته نیز مهم است که روابط آتن – آنکارا نه در یک بازه زمانی 46 روزه، بلکه در فاصلهای کوتاهتر، قدم در مسیر تحول گذاشته است. چراکه همین چند روز پیش هم، خلوصی آکار وزیر دفاع ترکیه به تندی در مورد یونان صحبت کرده و اقدامات دریایی و زمینی یونان را تحریککننده خواند و چاووشاوغلو نیز خطاب به یونان و شخص میچوتاکیس نخستوزیر این کشور، پیامهای تندی ارسال کرده بود. اما حالا در مدتی کوتاه، سطح گفتگوی وزرای امور خارجه ترکیه از سخنان تند به رفتار محبتآمیز رسیده و قرار است اردوغان و میچوتاکیس هم به زودی دیدار کنند.
حال باید پرسید: چه شد و چه روی داد که در یک بازه زمانی کوتاه، حال و هوای روابط دیپلماتیک ترکیه و یونان، به تمامی عوض شد؟
از توریسم و اقتصاد تا رویکرد غرب
پیش از سفر چاووشاوغلو به یونان، ابراهیم کالن سخنگوی اردوغان نیز به آلمان رفت و ظاهراً هیئتی نیز به مسکو رفته تا مذاکره با دولتهای آلمان و روسیه، به منظور هموارسازی راه سر توریستها به ترکیه فراهم شود. چاووشاوغلو نیز یونان هم نشان داد که سفر توریستهای کم شمار یونانی هم برای ترکیه مهم است و دولت اردوغان، سخت به دنبال آن است که در شرایط نوین پساکرونا، با جذب میلیونها توریست، رکود اقتصاد و خلأ منابع ارزی را جبران کند.
صد البته اختلافات مهم و بنیادین ترکیه و یونان، بسیار مهمتر از تلاش برای جذب گردشگر است و اصلیترین تنشهای این دو کشور، در حوزه اختلافات مرزی، قلمرو دریایی، بلاتکلیفی برخی از جزایر و سرانجام، اختلاف بر سر قبرس است.
مذاکرات اخیر 1+5 قبرس با حضور دبیرکل سازمان ملل به نتیجه خاصی نرسید و حالا ترکیه اعلام کرده که راهکار حل اختلافات ترکیه و یونان، پناه بردن به مذاکره دوجانبه است و نه حضور واسطههایی همچون اتحادیه اروپا. دلیل این سخن چاووشاوغلو، این است که در جریان مذاکرات اخیر، ژوزف بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، در مورد قبرس، به تمامی از نگرش یونان، قبرس و اتحادیه اروپا حمایت کرده و تأسیس دو دولت در جزیره قبرس را رد کرده بود. حالا ترکیه امیدوار است که نهتنها در مورد سرنوشت ترکهای قبرس، بلکه در مورد اختلافات مرزی نیز، با خود یونانیها به تفاهم برسد.
البته در جریان اختلافات ترکیه و یونان، سه موضوع مهم، توجه مقامات ترکیه را به سوی خود جلب میکند:
1.اتحادیه اروپا، بارها در مورد تنشهای آنکارا – آتن اظهار نگرانی کرده و واضح است که در این بازی بیطرف نیست و از یونان حمایت میکند.
2.دولت جو بایدن نیز در مورد رویکرد ترکیه به یونان و قبرس حس خوبی ندارد و معتقد است که ترکیه با نگاه از بالا به پایین، قبرس و یونان را در شرایط دشوار قرار میدهد.
3.تعامل ترکیه با یونان و قبرس برای ناتو از اهمیت بالایی برخوردار است.
در آستانه دیدار پیش روی رجب طیب اردوغان رئیسجمهور ترکیه و جو بایدن رئیسجمهور آمریکا در نشست سران ناتو در بلژیک، رابطه با یونان نیز وارد فاز مثبتی شده و دیدار بین اردوغان با میچوتاکیس نخستوزیری یونان نیز اهمیت ویژهای خواهد داشت.
ترکیه و پافشاری بر سیاست سُیداشلک در یونان
«سُیداش» (soydaş) در ادبیات سیاسی ترکیه، اعتبار و اهمیت خاصی دارد. معنای ساده و دمدستی این کلمه، «عموزاده» است. اما تلقی و پیامرسانی سیاسی و اجتماعی آن با مفهومی در قد و قامت «همنژاد» و «هم تبار»، سر و کار پیدا میکند. مولود چاووشاوغلو وزیر امور خارجه ترکیه در سفر اخیر خود به یونان، ابتدا به تراکیای غربی رفت تا با نمایندگان دهها هزار نفر از اقلیت ترکهای ساکن این منطقه دیدار کند.
چاووشاوغلو علاوه بر دیدار با مفتیهای ترک ساکن تراکیا، بازدید از مدارس اقلیت ترکها، حضور بر سر مزار دکتر احمد صادق سیاستمدار ملیگرای ترک و دیدار با خانوادههای ترک را در تویت خود منعکس کرد. چراکه او در سفر به تراکیای غربی این اهداف را دنبال میکرد:
1.چاووشاوغلو با این اقدام، به آتن پیام داد که مسئله ترکهای تراکیا برای آنکارا یک موضوع استراتژیک و مهم است و گرم شدن روابط، به معنی چشمپوشی از حقوق آنان نخواهد بود.
2.حزب راست افراطی حرکت ملی به رهبری دولت باغچلی به عنوان شرکای اردوغان و آکپارتی در ائتلاف جمهور و همچنین محافظهکاران ترکیه، از سفر چاووشاوغلو به تراکیا مسرور شدند و این اقدام، علاوه بر توجه به مفاهیم ملیگرایانه و اسلامگرایانه، زهر سازش با یونان را هم میگیرد.
ترکیه و محاصره نامحسوس صهیونیستها
در ذکر عوامل مهم ناگزیری تعامل ترکیه با یونان، باید به فاکتور مهم دیگری به نام رژیم صهیونیستی اسرائیل اشاره کرد.
در چند سال اخیر و در جریان برجسته شدن اهمیت استراتژیک منابع گازی و نفت در شرق مدیترانه و در شرایطی که ترکیه با مسائل و مشکلات داخلی مهمی همچون مذاکرات صلح با پ.ک.ک، کودتای نافرجام گولن و مسائل دیگر روبرو بود و توان و تمرکز خود را بر مداخله نظامی و اشغال برخی از مناطق سوریه و عراق گذاشته بود، رژیم صهیونیستی اسرائیل، با چند اقدام موذیانه و حسابشده، عملاً ترکیه را در موقعیت آچمز قرار داد و وارد سناریویی شد که بیشباهت به محاصره ترکیه نیست.
عمدهترین فصلهای این سناریو، از این قرار هستند:
1.همکاری با یونان در حوزه اکتشاف و استخراج گازی.
2.حمایت کامل از قبرس.
3.جبهه سازی با یونان، قبرس، مصر، اردن و آمریکا، منزوی کردن ترکیه در رقابت گازی و تشکیل مجمع گاز شرق مدیترانه بدون حضور ترکیه.
4.خرید بخش مهمی از سهام صنایع دفاعی یونان.
5.توافق با یونان برای احداث یک فرودگاه نظامی در خاک این کشور همسایه ترکیه.
اسرائیل در این میدان، نهتنها یونان و قبرس، بلکه کشورهای عربی امارات متحده عربی عربستان سعودی را نیز به کمک فرا خوانده و برای تقویت روابط آتن – قاهره نیز پادرمیانی کرده است. در نتیجه اگر بین ترکیه و یونان، فضایی شبیه به جنگ سرد و تنشهای متناوب و سینوسی در میان باشد، فضا برای شیطنتهای رژیم صهیونیستی، بیش از پیش فراهم خواهد شد.
در پایان باید گفت؛ ترکیه از حیث قدرت نظامی، سیاسی و اقتصادی، در موقعیتی قرار دارد که در برابر یونان، از دست بالا برخوردار است. با این حال؛ ناچار است به تنش و اختلاف طولانیمدت با یونان، خاتمه دهد. چراکه عوامل مهمی همچون جایگاه ژئواستراتژیک یونان و اهمیت این کشور برای قدرتهایی همچون آمریکا، اتحادیه اروپا و همچنین اقدامات موذیانه رژیم صهیونیستی اسرائیل، مجموعاً شرایطی فراهم آورده که بخش مهمی از منافع و مصالح امروز و فردای ترکیه، در گرو پایان تنش با یونان است.
انتهای پیام/
سلامدرسالهایگذشتهایرانبایونانارمنستانقرارداد
سهجانبهامضاءکردهوباقبرسمسیحینیزهمچنین..
سوریهمتحدایرانعملاازپک.کحمایتکامل
داشتهبهنظرمگفتگویمستقیمباترکیهبهترازکمک
بهتراستازاینمواضع…