به گزارش خبرنگار سرویس اقتصادی پایگاه خبری تحلیلی «آناج»، در سالهای اخیر، کشور ایران با چالشهای متعددی در زمینه تأمین انرژی مواجه شده است. یکی از این چالشها، بحران ناترازی انرژی است که به ویژه در فصول سرد سال خود را به وضوح نشان میدهد.
در این زمان، کمبود برق و قطعیهای مکرر آن، زندگی روزمره مردم را تحت تأثیر قرار داده و نگرانیهای زیادی را در میان شهروندان ایجاد کرده است. این بحران، بهویژه در شرایطی که نیاز به انرژیهای تجدیدپذیر و پایدار بیش از پیش احساس میشود، ضرورت توجه به منابع جدید انرژی را دوچندان کرده است.
علل بحران ناترازی انرژی
حامد امانپور از کارشناسان حوزه انرژی در گفتگو با آناج گفت: یکی از اصلیترین دلایل بحران ناترازی انرژی در ایران، وابستگی شدید به منابع فسیلی همچون گاز طبیعی و نفت است. در فصلهای سرد سال، تقاضا برای گاز به شدت افزایش مییابد و این موضوع موجب میشود که نیروگاههای حرارتی نتوانند بهطور کامل پاسخگوی نیاز مصرفکنندگان باشند.
وی ادامه داد: بهعنوان مثال، در سالهای اخیر، با کاهش تولید گاز طبیعی و افزایش مصرف خانگی، بسیاری از نیروگاهها مجبور به استفاده از سوختهای جایگزین مانند گازوئیل و مازوت شدند.
امانپور خاطرنشان کرد: استفاده از مازوت به عنوان سوخت جایگزین نه تنها مشکلات زیستمحیطی را به همراه دارد، بلکه به دلیل آلایندگی بالای این سوخت، سلامت عمومی را نیز تهدید میکند. طبق آمارهای رسمی، استفاده از مازوت در نیروگاهها موجب افزایش آلودگی هوا و بروز بیماریهای تنفسی و قلبی میشود.
وی افزود: این موضوع باعث شده است که مسئولین شهری در برخی مناطق از جمله تهران و اصفهان مصرف مازوت را ممنوع اعلام کنند. اما با این حال، عدم ممنوعیت مصرف مازوت در نیروگاه تبریز و سایر مناطق، سوالات زیادی را درباره سلامت مردم این مناطق ایجاد کرده است.
تأثیرات اجتماعی و اقتصادی بحران ناترازی انرژی
علی رستمی از پژوهشگران و مهندسان حوزه انرژی در گفتگو با خبرنگار آناج اذعان کرد: بحران ناترازی انرژی نه تنها بر جنبههای زیستمحیطی تأثیر میگذارد، بلکه پیامدهای اقتصادی و اجتماعی نیز دارد. قطعی برق موجب اختلال در فعالیتهای اقتصادی میشود و بسیاری از کسبوکارها را تحت فشار قرار میدهد. این موضوع به ویژه برای صنایع کوچک و متوسط که به ثبات انرژی وابستهاند، بسیار نگرانکننده است.
وی گفت: از سوی دیگر، قطعی برق بر زندگی روزمره مردم نیز تأثیر منفی میگذارد. بسیاری از خانوادهها با مشکلاتی نظیر عدم دسترسی به آب گرم، روشنایی و گرمایش مواجه هستند. این وضعیت موجب نارضایتی عمومی و افزایش اعتراضات مردمی میشود. در این شرایط، دولت باید هرچه سریعتر اقداماتی برای مدیریت بحران انجام دهد.
ضرورت توجه به انرژیهای پاک
رستمی تاکید کرد: با توجه به وضعیت کنونی، نیاز به توسعه انرژیهای پاک و تجدیدپذیر بیش از پیش احساس میشود. ایران با پتانسیل بالای خود در زمینه تولید برق از منابع تجدیدپذیر مانند انرژی خورشیدی و بادی، باید هرچه سریعتر برنامههای جدی برای سرمایهگذاری در این حوزهها تدوین کند.
پتانسیل انرژی خورشیدی
وی تصریح کرد: ایران یکی از کشورهای با تابش بالا در سطح جهانی است و میتواند از این منبع ارزشمند بهرهبرداری کند. طبق برآوردهای انجام شده، ظرفیت تولید برق از انرژی خورشیدی در ایران بالغ بر ۳۰۰ گیگاوات است. اما متأسفانه تا کنون تنها بخشی از این ظرفیت مورد بهرهبرداری قرار گرفته است.
رستمی ادامه داد: با وجود پتانسیل بالای ایران در زمینه تولید برق خورشیدی، عدم سرمایهگذاری کافی و برنامهریزی مناسب باعث شده که ما نتوانیم از این منبع بهرهبرداری کنیم.
وی یادآور شد: علاوه بر انرژی خورشیدی، ایران دارای پتانسیل بالایی برای تولید برق از منابع بادی نیز هست. مناطق شمال غربی و جنوبی کشور به دلیل وزش بادهای مستمر، مناسبترین مکانها برای احداث توربینهای بادی هستند. طبق گزارشها، ظرفیت تولید برق بادی در ایران بالغ بر ۲۵ گیگاوات تخمین زده میشود که هنوز به طور کامل مورد بهرهبرداری قرار نگرفته است.
نیروگاههای هستهای راهحلی پایدار
رستمی عنوان کرد: یکی دیگر از منابع مهم تأمین انرژی که باید مورد توجه قرار گیرد، انرژی هستهای است. با توجه به کمبود منابع فسیلی و بحران ناترازی انرژی، توسعه نیروگاههای هستهای میتواند یک راهحل پایدار باشد. نیروگاه بوشهر که تنها نیروگاه هستهای کشور است، با ظرفیت ۱۰۰۰ مگاواتی خود میتواند بخشی از نیاز کشور به برق را تأمین کند. اما متأسفانه عدم توسعه این نیروگاهها و محدودیتهای ناشی از تحریمها مانع از بهرهبرداری کامل از این منبع شده است.
وی افزود: نیروگاههای هستهای میتوانند به عنوان یک منبع پایدار و بدون آلایندگی در تولید برق عمل کنند. با وجود تحریمها، ما باید بر روی توسعه این فناوری تمرکز کنیم تا از بحرانهای آینده جلوگیری کنیم.
تجربیات جهانی
در پایان باید گفت که کشورهای مختلف جهان تجربههای موفقی در زمینه استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر داشتهاند. به عنوان مثال، آلمان با سرمایهگذاری در پروژههای انرژی خورشیدی و بادی توانسته است سهم قابل توجهی از نیاز خود به برق را از منابع تجدیدپذیر تأمین کند. همچنین کشورهای اسکاندیناوی با استفاده از منابع آبی و بادی توانستهاند به سطوح بالایی از تولید برق پاک دست یابند.
ایران باید از این تجربیات جهانی بهرهبرداری کند و با ایجاد زیرساختهای لازم، شرایط را برای سرمایهگذاری در حوزه انرژیهای تجدیدپذیر فراهم سازد.
پاسخگویی مسئولین
مسئولین کشور باید نسبت به بحران ناترازی انرژی پاسخگو باشند. آنهایی که معتقد بودند کنار گذاشتن انرژی هستهای میتواند موجب کاهش تحریمها شود، امروز باید با واقعیتهایی مواجه شوند که نشاندهنده ناتوانی در تأمین برق مورد نیاز مردم است. قطعی برق نه تنها مشکلات اقتصادی را افزایش میدهد بلکه بر زندگی روزمره مردم تأثیر منفی میگذارد.
بحران ناترازی انرژی در ایران یک واقعیت تلخ است که نیازمند توجه جدی و فوری مسئولین است. با توجه به پتانسیلهای موجود در زمینه انرژیهای تجدیدپذیر و هستهای، کشور میتواند با اتخاذ تصمیمات صحیح و اجرای برنامههای جامع به سمت آیندهای پایدارتر حرکت کند. تنها با سرمایهگذاری در پروژههای جدید و ایجاد تنوع در منابع انرژی میتوانیم از بحرانهای آینده جلوگیری کنیم و شرایط زندگی مردم را بهبود بخشیم.
در نهایت، امید است که مسئولین با استفاده از تجارب جهانی و همکاری با متخصصان داخلی و خارجی، راهکارهای مؤثری برای حل بحران ناترازی انرژی ارائه دهند تا مردم ایران بتوانند زندگی آرامتر و با کیفیتتری داشته باشند.
انتهای خبر/