به گزارش سرویس اجتماعی پایگاه خبری تحلیلی «آناج»، تابستان امسال فرصتی دست داد تا با جمعی از دانشآموختگان دکتری مدیریتعالی کسبوکار دانشگاه تبریز که در میان آنها فرهیختهای از شهر وایقان بنام دکتر محمد جعفری شهردار سابق و سختکوش هم بود که در عمران و آبادانی زادگاهش تلاش وافری داشت.
میهمان مردم خونگرم این شهر شدیم. من تاکنون وایقان را ندیده بودم ولی شهری وسیع در ضلع جنوبی شبستر و با گسترش شهرنشینی کمکم این دو شهر بههم وصل میشوند که نیاز به برنامهریزی متولیان این دوشهر دارد تا بر زیبایی آن با امور عمرانی و مهندسی و حفظ کاربری باغات موجود افزوده شود.
در برخی متون تاریخی وجود قنات زیاد در منطقه و آب و آبادانی را شاهد هستیم چرا که در جوار حوضه دریاچه ارومیه قرار داشته است.
در تاریخ معاصر آذربایجان به نکتهی خوبی برمیخوریم و آن آبادانی و زیبایی سواحل دریاچهی ارومیه در سدههای گذشته بوده است که شامل مناطقی از شهر وایقان نیز بوده است. از سوی دیگر بهدلیل آبادانی و وفور نعمت، در حملهی قشونهای متجاوز عثمانی و روسی در گذشته، این شهر مورد تاراج قرار گرفته و خون زیادی در آن ریخته شده که عدهای چسبیدن واژهی «قان» به آن را دلیل این مدعا میدانند. بگذریم، در دورهی ایلخانیان قصبهای آباد بوده است و در کتاب نزههالقلوب حمدالله مستوفی که ۷۰۰ سال پیش نوشته شده به آبادی وایقان اشاره شده است.
همچنین در وقفنامهی ربع رشیدی خواجه رشیدالدین فضلالله به حدود اربعه و آبادانی این منطقه پرداخته شده و در کتاب روضاتالجنان که حدود پنج قرن پیش تحریر شده، به عارفی خوشنام و مشهور بهنام «بابا فرج وایقانی» اشاره شده که در محافل و مجالس تبریز نام و آوازهای بلند داشته است. چنین مدارک و اسناد نشان میدهد وایقان قدمت تاریخی داشته و منطقهای با مردمان فرهیخته، سختکوش و آباد با باغات و مزارع و کارخانههای آجرپزی بوده که هماکنون این شهر با استقرار ۴۰۰ واحد کوچک و بزرگ آجرپزی در اقتصاد ساختمان شمال غرب کشور نقش مهمی ایفا میکند.
حتی هجوم کارگران به این شهر برای کار در کورههای آجرپزی موجب ایجاد کتابخانهای مختص کارگران از سوی شهرداری آن شده است که قابل تمجید است. از دیگر مظاهر اقتصادی این شهر تولید و توزیع نان سنتی موسوم به نان وایقان در شهرها و روستاهای آذربایجان است که بسیار لذیذ است و چون کنجد و سبزیجات خشکشده به آن افزوده شود مزه و لذت بیشتری دارد. از دیگر مظاهر اقتصادی این شهر وجود هزاران باغ و باغچه است که بیشتر به تولید میوههای هستهدار مثل هلو اختصاص داشته و بخشی از محصولات باغی مرغوب آن به سراسر کشور صادر میشود. وایقان حدود ۳۱ سال پیش به شهر تبدیل شده و جمعیتی حدود ۵ هزار نفری دارد ولی در اثر تلاش مردم، شورا و شهرداران گذشته بر عمران و آبادانی آن افزوده شده و معابر و خیابانهای زیبایی با کاشت درختان و مسیرگشایی در آن ایجاد شده و چند پارک و تفرجگاه نیز در آن احداث شده است. واقعاً درختکاری و فضای سبز وایقان قابل توجه است. در سیر و سیاحت در داخل شهر برخی از اماکن تاریخی آن دیده میشود. مسجد تاریخی و زیبای «سوخلار» که موقع اذان شاهد برپایی نمازهای جماعت از سوی مردم مؤمن در این مسجد بودیم، حمامهای قدیمی و قناتها و آبانبارهای زیبا و چند مسجد زیبا و وسیع در آن بازسازی شده است که مردم فرهنگدوست این شهر بر آبادانی زادگاه خود افزودهاند. حمام تاریخی آن به دورهی ایلخانیان میرسد. مقبرهی «وایقانلی آدم» نیز در این شهر مورد احترام است. برخی خانههای قاجاری در گوشه و کنار این شهر دیده میشود که بد نیست کارشناسان ادارهی کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی آذربایجان شرقی و شهرستان شبستر سرکشی کنند و صاحبان این خانههای مصفا و قشنگ را در نگهداری بهتر این آثار گذشتگان یاری رسانند. شهرداری و شورای این شهر میتوانند با برپایی تورهای یکروزه علاقمندان را برای دیدن زیباییهای طبیعی و تاریخی به آن ببرند و ایجاد سوغاتسرای محصولات منطقه در وایقان و شهر بزرگ تبریز نیز میتواند به اقتصاد سنتی این شهر کمک شایانی نماید.