به گزارش سرویس شهرستانها پایگاه خبری تحلیلی «آناج»، یوسف غفارزاده با اشاره به اینکه برداشت بیرویه از منابع آب زیرزمینی اصلیترین عامل در کسری آب در آبخوانها و فرونشست زمین است، اظهار کرد: به زیرساختها و تأسیسات زیربنایی نیز آسیب میزند.
وی افزود: بیشترین کاهش تراز آب از زمان آغاز اندازهگیری در سال ۱۳۶۰، در حوضههای سهگانه (دریاچه ارومیه، ارس و سفیدرود بزرگ) مربوط به آبخوان مرند در حوزه آبریز رود ارس است که حدود ۲۱ متر پایینتر رفته و ۶۲۸ میلیون مترمکعب حجم آب در این آبخوان کمتر شده و همین موضوع موجب بروز مشکل فرونشست زمین در این منطقه و دیگر مناطق استان شده است.
غفارزاده با بیان اینکه میزان فرونشست زمین در آذربایجان شرقی بین ۳.۵ سانتیمتر در اهر و ۱۸.۹ سانتیمتر در مرند است، گفت: آذربایجان شرقی، یکی از مناطق مهم کشاورزی و اقتصادی ایران، در سالهای اخیر با پدیده فرونشست زمین که بیشتر به دلیل برداشت بیرویه از منابع آب زیرزمینی رخ میدهد، روبرو شده است.
به گفته وی، این پدیده در صورت عدم واپایش میتواند پیامدهای گستردهای بر زیرساختهای اقتصادی، اجتماعی و زیستمحیطی استان به همراه داشته باشد.
وی ادامه داد: پس از مرند که بیشترین فرونشست سالانه را دارد شهرستان ایلخچی با ۱۲.۲ سانتیمتر و شبستر با ۱۰.۸ سانتیمتر در جایگاههای دوم و سوم از نظر فرونشست زمین قرار دارند.
غفارزاده افزود: سایر مناطق استان نیز با درجات مختلفی از فرونشست روبرو هستند بهطوریکه دوزدوزان بستانآباد با ۹.۲، قرهآغاج با ۷.۱ سانتیمتر، آوین و روستاهای اطراف در آذرشهر با ۶.۸ سانتیمتر و تسوج با ۶.۶ سانتیمتر فرونشست زمین داشتهاند و در وضعیت قرمز و بحرانی هستند.
وی بیان کرد: در این میان، هادیشهر با ۵.۳، عجبشیر با ۵، سراب با ۴.۸ و اهر با ۳.۵ سانتیمتر کمترین میزان فرونشست را در استان دارند، اما این میزان نیز نشاندهنده تأثیرات بلندمدت برداشت بیرویه از منابع آبی است.
غفارزاده با بیان اینکه برداشت مازاد بر پروانه چاههای کشاورزی، دلیل عمده افزایش ناترازی آبهای زیرزمینی است، گفت: این دادهها بر ضرورت مدیریت منابع آبی آذربایجان شرقی تأکید میکند و راهکارهایی مانند اصلاح الگوی مصرف آب، اجرای طرحهای آبیاری مدرن در کشاورزی و جلوگیری از حفاریهای غیرمجاز میتواند از گسترش این پدیده جلوگیری کند.
وی یادآورشدن: کارشناسان هشدار میدهند که ادامه وضعیت کنونی ممکن است به تخریب زیرساختها، کاهش سطح کشاورزی و حتی مهاجرت گسترده ساکنان مناطق آسیبدیده منجر شود.
غفارزاده همچنین با اشاره به چالشهای موجود افزود: فرونشست زمین در آذربایجان شرقی یک تهدید جدی برای آینده اقتصادی و زیستمحیطی استان به شمار میرود بهویژه شهرستانهای مرند، ایلخچی و شبستر که بیشترین تأثیر را از این بحران دریافت کردهاند، نیازمند توجه و اقدامات فوری هستند.
وی تاکید کرد: مدیریت درست منابع آبی، بهبود زیرساختهای آبیاری و آگاهیبخشی عمومی میتواند از گسترش این بحران جلوگیری کند و زمینهساز پایداری زیستمحیطی و اقتصادی در این منطقه باشد.
حجم آبهای زیرزمینی تجدیدپذیر آذربایجان شرقی در حدود یک میلیارد مترمکعب است.
آبخوانهای تبریز، شبستر – صوفیان و مرند از منابع مهم آبهای زیرزمینی آذربایجان شرقی به شمار میروند که متأسفانه به علت برداشتهای غیرمجاز، وضع خوبی ندارند.
در سال آبی گذشته حجم آبهای زیرزمینی استان نسبت به متوسط ۴۰ساله، ۸۷.۷۱ میلیون مترمکعب کاهش داشته است.
انتهای خبر/