به گزارش خبرنگار گروه اجتماعی پایگاه خبری تحلیلی «آناج»، یلدا، بلندترین شب سال و یکی از کهنترین و اصیلترین جشنهای ایرانی است که هر سال در غروب سیام آذر تا طلوع یکم دی، میلیونها ایرانی و البته بسیاری از مردمانی که در جغرافیای تمدنی ایران تعریف می شوند، در سراسر جهان آن را عموما به صورت خانوادگی گرامی میدارند.
یلدا واژهای سُریانی به معنای زایش با تاریخچه ای حداقل چند هزارساله، ریشه در باورهای ایرانیان باستان دارد. در تقویم و روزشمار کهن ایرانی، این شب به عنوان زمان زاده شدن میترا، ایزد خورشید و پیمان شناخته می شود.
ایرانیان باستان بر این باور بودند که در این شب طولانی، اهریمن تاریکی در اوج قدرت خود قرار دارد، اما در سپیدهدم پس از یلدا، خورشید زاده میشود و روزها به تدریج طولانی تر می شوند و این پیروزی نمادین نور بر تاریکی، نماد غلبه خوبی بر بدی و امید بر یأس است.
اما یلدا تنها یک جشن تغییر فصلی نیست؛ بلکه باید آن را تجلیگاه مفاهیم عمیق فرهنگی دانست، جشنی که نماد یکپارچگی و پیوند خانوادگی است و گردهم آمدن اعضای خانواده در خانه بزرگترها، نمایشی زنده از احترام به بزرگان و حفظ پیوندهای عاطفی میان نسل هاست.
پاسداشت طبیعت و هماهنگی با آن از دیگر وجوه آئین سنتی شب یلدا یا همان چله گجه سی است که ایرانیان به بهانه این شب، احترام خود به چرخه طبیعت و سپاسگزاری برای نعمت های الهی را نشان می دادند.
از سوی دیگر برگزاری جشن یلدا در بلندترین شب سال تأکیدی است بر روشنایی دانایی و شب زندهداری با شعرخوانی به ویژه با حافظ و شاهنامه و گفتوگوهای متنوع حول موضوعات روز فرهنگی و اجتماعی گرفته تا فلسفه و حتی مناظرات سیاسی بین اعضای خانواده، نشان از پویایی فکری و فرهنگی مردمان ایران زمین حتی در تاریک ترین شب هاست.
سفره رنگین یلدا به عنوان یکی از ویژگی های بارز این جشن آئینی در حقیقت کتاب نمادین فرهنگ عامه در میان ایرانیان متمدن است و هر عنصر آن را می توان نمادینی عمیق از مفاهیم و باورهای این مردمان قلمداد کرد.
انار هزار دانه نماد باروری، برکت و زایش، هندوانه سبزپوش و سرخ سیرت نماد تندرستی و بقای زندگی در فصل سرما و آجیل نمایانگر تنوع و وفور نعمت است و به طور کلی غالبیت میوه های سرخ در این سفره می تواند نمادی از خورشید حیات در فرهنگ ایرانی باشد.
در جهان معاصر و زندگی های مجازی که با بالا و پایین رفتن انگشتان بر روی صفحه سرد و بی روح موبایل ها می گذرد، آئین سنتی یلدا همچون مسافری از قلب زمان از مرزهای جغرافیایی ایران فراتر رفته و به عنوان میراث فرهنگی ناملموس جهانی شناخته می شود.
در سال های اخیر اقداماتی برای ثبت جهانی این میراث معنوی در یونسکو نیز صورت گرفته و اگرچه شکل برگزاری آن در شهرهای مدرن امروزی ممکن است تغییر کرده باشد، اما هسته و ماهیت اصلی آن یعنی گردهمایی، شکرگزاری و امید به فردایی روشن تر همچنان در بطن این آئین سنتی جاری و زنده است.
باید گفت یلدا تنها یک شب بلند و جشنی در دورهمی های خانوادگی نیست بلکه روایتی است از پایداری فرهنگی ملتی که در طول تاریخ، تاریکی ها را با نور دانایی و همبستگی سپری کرده و این نکته مهم را به ما یادآوری می کند که پس از هر شب تاریک، سپیده دمی در راه است و گرمای همدلی می تواند ابلیس و اهریمن سرما و تاریکی را به زانو درآ
ورد.
انتهای خبر/