اختصاصی آناج: سایت تخصصی تحلیلی راهبردی یونایتد ورلد در یادداشتی به قلم مسعود صدرمحمدی کارشناس مسائل ترکیه و قفقاز در مورد جنبههای راهبردی جنگ قرهباغ و تأثیرات محتملی که این جنگ میتواند در آینده منطقه داشته باشد پرداخت.
صدرمحمدی در این مقاله جنگ قرهباغ را به عنوان یک نبرد راهبردی معرفی کرده و مینویسد:
“درگیری قرهباغ به نوعی تمام قدرتهای منطقهای را به خود درگیر کرد.
روسیه به دلیل اینکه این منطقه در خارج نزدیک او قرار دارد نمیتوانست از این درگیری غفلت کند و البته حضور قریب به شش میلیونی دیاسپورای آذربایجانی و ارمنی در این کشور نیز بر حساسیت موضوع افزوده بود.
ترکیه از آن جهت که با آذربایجان دارای اتحادی استراتژیک است که در قالب شعار مشهور «یک ملت، دو دولت» نمود پیدا کرده است.
اروپا به این دلیل که جنگ در نزدیکی یکی از مسیرهای انرژی به آن در حال اتفاق بود، چین از آن جهت که آخرین حلقه پروژه راه ابریشم او منطقه قفقاز است و هر نوع ناآرامی در آنجا میتواند به تزلزل در راهبردهای چین ختم شود و آمریکا از آن جهت که قفقاز یکی از مناطق حساس برای توازن ژئوپلیتیک برای راهبردهای آمریکایی است نسبت به این مسئله حساس بودند.”
نویسنده در این یادداشت خود با در نظر گرفتن نقش راهبردی ایران در منطقه و جنبههای مختلف جنگ قرهباغ در سیاست داخلی و خارجی ایران مینویسد:
“موضوع دیگری که در ایران بدنه مردمی و دولت را نیز به شدت حساس کرده و نسبت به عواقب جنگ نگران کرد حضور عناصر مزدور خارجی در هر دو سوی جبهه بود.
برخی شایعات حکایت از حضور عناصر ارتش آزاد سوریه در طرف آذری و عناصر پ.ک.ک در طرف ارمنی داشت که با انتشار برخی ویدئوهای چندثانیهای که البته هیچگاه اعتبار آنها تأیید نشده است توجهها را به خود جلب کرد.
از سوی دیگر سفر برخی از ارامنه ایران به قرهباغ برای حضور در جنگ نیز از دیگر موضوعاتی بود که توجهها را به خود جلب کرد.
با توجه به تجربه سوریه و عراق و نیز تجربیات تلخی که ایران از حضور عناصر تروریستی در کشور دارد مقامات ایرانی و نیز مردم نسبت به عواقب احتمالی حضور عناصر مزدور در چند ده متری مرزهای خود که هر لحظه امکان انجام عملیاتهای خودسرانه علیه ایران را نیز میتوانند داشته باشند هشدار دادند.
اگرچه در این میان حضور عناصر سوری در آذربایجان به شدت پررنگ شده و بسیار فراتر از آنچه که در صحنه واقع وجود دارد توجهها را به خود جلب کرد اما تأکید مقامات روس بر حضور برخی عناصر مزدور در هر دو طرف جنگ نگرانیها را نسبت به فعالتر شدن دوباره گروه تروریستی پ.ک.ک در حاشیه مرزی ایران افزایش داد که البته همزمان با این نگرانیها خبر کشته شدن دو سرباز مرزبانی ایران در منطقه کردستان به دست پ.ک.ک این نگرانیها را تأیید کرد.”
مسعود صدرمحمدی در پایان نتیجهگیری میکند:
“به نظر میرسد ایران پس از این نقش فعالتری را در رابطه با مسئله قفقاز بر عهده بگیرد. چراکه تعیین تکلیف و عاقبت این عناصر تروریستی در منطقه بیشک یکی از دغدغههای مسئولان ایرانی خواهد بود.
در این رابطه ایران به سوی همکاری با روسیه نیز حرکت خواهد کرد. چراکه عناصر تروریستی ارتش آزاد و پ.ک.ک میتوانند به عنوان نگرانی مشترک هر دو کشور به شمار آیند.
از سوی دیگر آنچه که تهران را بیش از پیش به فعالتر شدن در قفقاز سوق خواهد داد پررنگتر شدن نقش ترکیه در آنجاست.
ترکیه در جنگ اخیر نشان داد که به عنوان یک قدرت منطقهای حضوری فعال در قفقاز دارد و خود را درواقع یکی از طرفهای درگیری در این منطقه به حساب میآورد که همین امر نیز باعث افزایش محبوبیت دولت و مقامات ترک در جمهوری آذربایجان و مناطق شمال غربی ایران شد.
در عین حال این مسئله نشاندهنده خروج یا اخراج ایران از قفقاز در مقایسه با سی سال پیش بود. از این رو احتمالاً ایران با بازنگری در سیاستهای خود به سمت گسترش همکاریها و فعالسازی نقش خود در این منطقه حرکت خواهد کرد.”
انتهای پیام/