به گزارش آناج، سیره معصومین بهترین الگوی بازسازی اخلاقی است. ایشان با پرورش صفات و فضائل اخلاقی ناب در گوهر وجودشان، علاوه بر نورانی کردن باطن خود، فضای خانواده و جامعه خویش را از این نورانیت بهره مند کرده اند؛ که می توان شعاع این گسترش برکت را تا روز قیامت، در تمام گستره هستی ترسیم کرد. امام باقر (ع) به عنوان پنجمین وجود مطهر از این پاکان، خورشید تابناکی است که هر انسانی خود را در معرض اشعه آن قرار دهد، قطعاً به سعادت ابدی رهنمون می گردد.
امام محمدباقر علیهالسلام، امام پنجم شیعیان بنا به روایتى در اول ماه رجب و بنا به روایتی در سوم ماه صفر سال ۵۷ در مدینه منوره دیده به جهان گشود.در تقویم جمهوری اسلامی ایران، اول رجب به عنوان روز ولادت آن حضرت ثبت شده است.
بیشتر مورخان گفته اند که سال تولد امام باقر علیهالسلام ۵۷ قمرى بوده است. بنابراین ایشان چهار سال پیش از واقعه کربلا به دنیا آمد و همراه پدر بزرگوارش در این واقعه جانسوز حضور داشت.
پدرش امام على بن الحسین علیهالسلام معروف به سجاد و زین العابدین، و مادرش فاطمه بنت الحسن المجتبى علیهالسلام معروف به ام الحسن و ام عبدالله مى باشند. چون نَسَب شریف امام محمدباقر علیهالسلام هم از پدر و هم از مادر به امام امیرالمؤمنین علیهالسلام و حضرت فاطمه سلام الله علیها مى رسد، به ایشان علوى بین علویین و فاطمى بین فاطمیین گفته مى شود. امام محمد بن على علیهالسلام مکنى به ابوجعفر و ملقب به باقرالعلم و باقرالعلوم مى باشد.
این امام همام پس از شهادت پدر ارجمندش امام زین العابدین علیهالسلام در سال ۹۵ قمرى به مقام ولایت و امامت شیعیان نایل شد و پیروان اهل بیت علیهمالسلام را در آن دریاى مواج سیاسى و نظامى عصر خویش و هرج و مرج هاى آخر حکومت امویان به نیکى هدایت و رهبرى کرد.
با این که میان رحلت پیامبر صلی الله علیه و آله و تولد امام محمدباقر علیهالسلام به مدت ۴۷ سال فاصله بود، در عین حال آن حضرت، سلام گرم و دلنشین پیامبر صلی الله علیه و آله را از سوى جابر بن عبدالله انصارى دریافت کرد. جابر بن عبدالله که یکى از یاران رسول خدا صلی الله علیه و آله و از محبان اهل بیت علیهمالسلام بود در سنین کودکى و نوجوانى امام محمدباقر علیهالسلام، وى را در آغوش گرفت و سلام پیامبر صلی الله علیه و آله را به وى ابلاغ کرد.
امامی که بسیار خداترس بود
امام صادق(ع) می فرماید: «پدرم، امام محمد باقر(ع)، همواره مشغول ذکر خدا بود. هنگام خوردن غذا نیز ذکر خدا می گفت. وقتی با مردم صحبت می کرد، از یاد خدا باز نمی ماند و کلمه «لا اله الا الله» همواره بر زبانش جاری بود. [سحرگاهان] ما را به عبادت و شب زنده داری تا برآمدن آفتاب فرا می خواند. به آن دسته از اعضای خانواده که قرائت قرآن می دانستند، دستور خواندن قرآن می داد و بقیه را به گفتن ذکر خدا سفارش می نمود».
«افلح» خدمتکار امام می گوید: «با محمد بن علی(ع) برای انجام مناسک حج بار سفر بستم. وقتی [به مکه] رسیدیم و امام داخل مسجدالحرام شد و نگاهش به کعبه افتاد، شروع به اشک ریختن کرد. او با صدای بلند می گریست، تا جایی که شگفت زده شدم [که چرا امام معصوم این گونه می گرید.] گفتم: پدر و مادرم به فدایت باد! مردم شما را نگاه می کنند. اگر ممکن است کمی آهسته تر گریه کنید. امام فرمود: وای بر تو! چرا صدایم را به گریه بلند نکنم تا شاید [مورد بخشایش و مهرورزی پروردگار قرار گیرم] و در من نظر لطف کند و فردای رستاخیز به مهربانی و لطفش درآویزم؟
زندگی دنیایی در چشم امام (ع) بسیار حقیر بود
زندگی فردی امام(ع) به دور از زیور و زینت دنیایی و اتاق امام بسیار ساده و کوچک بود؛ ولی هرگز خاطر خویش را از اندیشه در امور دنیایی نمی آشفت.
امام باقر(ع) می فرمود: «دنیا را مانند کاروانسرایی فروگذار که پیامبر(ص) فرموده: مَثَل من و دنیا مثل سواری است که ساعتی زیر سایة درختی فرود می آید و سپس برمی خیزد و از آنجا می رود.»
پاکیزگی و آراستگی
رعایت بهداشت فردی از ویژگیهای مهم زندگانی امام باقر(ع) است و هر چند در آن دوران امکانات بهداشتی و پزشکی بسیار محدود بود؛ اما امام در همان روزگار بسیار بدان اهمیت می داد و رعایت آن را به پیروان خویش نیز سفارش می کرد. امام، همواره محاسن و ناخنهای خود را حنا می کرد، لباسهای تمیز می پوشید، و ناخنهایش را همواره کوتاه می کرد و می فرمود: «ناخنهای خود را کوتاه کنید؛ زیرا آنها محل جمع شدن شیطان هستند»
اصحاب امام، ایشان را همواره با موهایی مرتب و پیراسته می دیدند.
همچنین ایشان به مسواک زدن اهمیت بسیاری می داد و می فرمود: «لَوْ عَلِمَ النَّاسُ مَا فِی السِّوَاکِ لَأَبَاتُوهُ مَعَهُمْ فِی لِحَاف؛ اگر مردم می دانستند که مسواک زدن چه فواید مهم و فراوانی دارد، آن را حتی در بستر خواب نیز از خود جدا نمی نمودند.» امام همواره در محیطهای عمومی با لباسهای برازنده و تمیز حاضر می شد؛ به گونه ای که نزدیکان در مورد ایشان می گفتند: «ظاهر او بیش تر به جوانان می ماند.»
خوش رویی
اسلام اهمیت زیادی به خوش خلقی و برخورد نیکو با مؤمنان داده و آن را یکی از ارزشهای والای اخلاقی می داند. امام باقر(ع) می فرمود: «تَبَسُّمُ الرَّجُلِ فِی وَجْهِ أَخِیهِ حَسَنَةٌ وَ صَرْفُ الْقَذَیَ عَنْهُ حَسَنَةٌ وَ مَا عُبِدَ اللَّهُ بِشَیْ ءٍ أَحَبَُّ إِلَی اللَّهِ مِنْ إِدْخَالِ السُّرُورِ عَلَی الْمُؤْمِن؛ لبخند به روی برادر مؤمن حسنه و سِتُردن غبار (اندوه) از روی او حسنه است و خدا به چیزی برتر از شاد کردن دل مؤمن پرستش نشده است.»
امام از شاد کردن دیگران خشنود می شد و از زبان جد بزرگوارش رسول اکرم(ص) این روایت را برای مردم می خواند که: «مَنْ سَرَّ مُؤْمِناً فَقَدْ سَرَّنِی وَ مَنْ سَرَّنِی فَقَدْ سَرَّ اللَّهَ؛[26] هر کس مؤمنی را شاد کند، مرا شاد کرده و هر کس مرا شاد کند، خدای را خشنود ساخته است.» و گاه اطرافیان را به شوخیهای ستوده و در حد اعتدال که موجب سرور و خوشحالی افراد می شود تشویق می فرمود.
بردباری در روابط اجتماعی
رعایت شکیبایی، اصل مهمی در حضور سازنده و مفید در عرصة روابط اجتماعی است. اهمیت این ویژگی هنگامی دو چندان می شود که فرد، رهبری گروه یا جمعی را نیز بر عهده داشته باشد.
این ویژگیِ سازنده و کارآیی اخلاقی در برترین شکل خود، در زندگانی امام باقر(ع) دیده می شود؛ تا آنجا که روزی فردی مسیحی از روی دشمنی و کینه ای که به امام(ع) داشت، به ایشان ناسزا گفت و با بی شرمی او را خطاب قرار داد: «تو بقر هستی!» امام(ع) بدون این که ناراحت شود، با بردباری پاسخ فرمود: «نه، من باقر هستم».
میلادت مبارک آقا!
امروز جاده های بی حاشیه آسمان،
مردی را به زمین، بدرقه می کند که در کوچه های جوانی،
فانوسی از بی کرانه دانش ها به دست می گیرد…
باشد که از پیروان راستین اهل بیت عصمت و طهارت باشیم.
انتهای پیام/