به گزارش خبرنگار گروه اجتماعی پایگاه خبری تحلیلی «آناج»، با توجه به برجسته شدن مسئله حقوق زنان در بیانات اخیر مقام معظم رهبری، بررسی کارشناسان نشان میدهد که محورهای کلیدی این بیانات شامل «عدالت جنسیتی»، «حفظ کرامت زن»، «تساوی دستمزد»، «بیمه و حمایت شغلی»، «منع خشونت» و «حمایت از نقش مادری» است. اساتید دانشگاه و پژوهشگران حوزه زن و خانواده در گفتگو با خبرنگار ما، ابعاد مختلف این موضوع را تشریح کردند.
چارچوب عدالت جنسیتی در بیانات رهبری
دکتر عاتکه اصلنژاد، استاد دانشگاه تبریز، در گفتگو با خبرنگار آناج با تأکید بر اینکه بیانات رهبری «چارچوبی روشن برای عدالت جنسیتی» ترسیم میکند، اظهار داشت: در بیانات اخیر رهبر انقلاب درباره زن، میتوان یک چارچوب روشن و منسجم از «عدالت جنسیتی در الگوی اسلامی–ایرانی» را مشاهده کرد؛ چارچوبی که همزمان بر کرامت زن، استقلال هویتی، مسئولیتپذیری اجتماعی و حمایتهای ساختاری تأکید میکند.
وی ادامه داد: در این نگاه، زن نه موجودی فرعی در جامعه و نه نسخهای از الگوی غربی است، بلکه فاعل تمدنی است که باید از حقوق حرفهای برابر از جمله تساوی دستمزد در کار مساوی، امنیت و بیمه شغلی، حمایت مؤثر دوران بارداری و مادری، و مصونیت کامل از خشونت در محیط خانواده و جامعه بهرهمند باشد. این سخنان در حقیقت بازتعریف نسبت انقلاب اسلامی با زن است. بیانات رهبری در این حوزه نه توصیه اخلاقی، بلکه سیاست کلان حکومتی محسوب میشود و دستگاههای حکومتی را به سمت بازنگری در رویهها و قوانین وادار میکند.
عدالت در رفتار اجتماعی و خانوادگی؛ لزوم صیانت از کرامت زن
خانم دکتر آذریان، از اساتید دانشگاه، در گفتگو با خبرنگار آناج، در توضیح نگاه اسلام به زن و نکات مورد تأکید رهبری گفت: با توجه به فرمایشات رهبر عزیز در بیانات اخیر در خصوص روز زن اگر دقت کرده باشیم در موضوع بسیار مهم این جنس یعنی شأن زنان و حقوق زنان فرمایشات بسیار ارزنده و ارزشمند را مطرح کردند بهترین مفاهیم در شأن زنان و مترقیترین مفاهیم هویتی رافرمودند در قرآن پیدا میکنیم
چنانچه نقش زنان و مردان را در پدید آمدن حیات بشری و تاریخ بشر را طبق آیات قرآن برابر دانستند یعنی زن در خلقت این سلسله بشری چندین هزارساله گذشته که خدا میداند و در آیندهای که ادامه خواهد داشت برابر دانست یعنی در تاسیس این تشکیلات یک مرد و یک زن نقش دارد پس نیمی از تاثیر حیات بشریت را به خود اختصاص داده است.
وی ادامه داد: رهبر انقلاب درخصوص تکلیف عمومی فرمودند خداوند انسانها را خلق کرده برای یک هدف و رسیدن به رتبهای پس در اسلام مرد و زن در منطق اسلام یکسان هستند. بدون هیچ گونه تفاوت اشاره به آیات قرآن کردند. عمل صالح و ایمان در مرد وزن تاثیر یکسان دارد لذا هریک از جنس مرد یا زن اگر بتوانند به ایمان و عمل صالح اتصال پیدا کنند دستیابی به کمالات معنوی و عالیترین مقامات آسان خواهد شد.
آذریان افزود: رهبری فرمودند همه این نکات در مقابل بدفهمیهایی است که چه از طرف دیندارانی که دین را نشناختند و یا کسانی که به اساس دین اعتقاد ندارند.
وی با بیان این که رهبری با اشاره به آیات سوره احزاب 10 عنوان و ابزار برای دستیابی به کمالات معنوی برشمردند «ان المسلمین والمسلمات والمومنین والمومنات» گفت: این ده عنوان درجه، مرد و زن را یکسان معرفی کردند و با کسب این عنوان و خصوصیات میتوانند مورد عفو و رحمت خداوند قرار گیرند و لایق رسیدن به مقامات عرش الهی خواندند.
این استاد دانشگاه ادامه داد: در حقوق متقابل زن و مرد با استناد به دیگر آیات قرآن خداوند در سوره بقره میفرمایند: قرآن چگونه بین مرد و زن به عنوان یک مومن فرد متعالی تساوی برقرار میکند در فعالیتهای اجتماعی ،کسب وکار در بیشتر مناسبتهای حکومتی از نظر اسلام زن در همه عرصههای زندگی میتواند فعال باشد. و این مسائل را منطق قرآن بیان میکند که چگونه در مورد مرد وزن تساوی برقرار میکند و زن را با وجود این معانی بلند و رتبههای عالی و زمینههای پیشرفت که در عالم مادی زندگی و معنوی سیر و حرکت میکند.
وی خاطر نشان کرد: در اسلام در مورد زن، و ارتباط با مرد محدودیتهایی وجود دارد که در فرهنگ فاسد منحط غربی مطلقا اشاره نشده است را بایستی مهار کرد و اسلام توانسته با احکام مهار کند. که علت آن معلوم بوده و کشش و درخواستهای جنسی کشش قوی است که باید مهار کرد اگر چنانچه به احکام عمل نشود باعث به وجود آمدن باندها و تشکیلات فاسد مانند اروپا و عمده کشورهای غربی میشود و پوشش مرد و زن از این قبیل محدودیتها تنها برای زن نیست.
شأن زن در اسلام یک شأن والا و منطقی است
طبق فرمایشات رهبر انقلاب، در نگاه اسلام زن و مرد دو عنصر متعادل انسانی با مشترکات بسیار زیاد هستند که برخی خصوصیات متفاوت بر اساس ساخت جسمانی دارند. این دو عنصر باید برای اداره زندگی ادامه نسل بشر و پیشرفت های تمدنی ونیازهای روحی باید نقش ایفا کنند یعنی زن و مرد دنیا را اداره میکند و درون انسان خودش را هم اداره میکند. و یکی از کارهای مهمی که انجام میدهند تشکیل خانواده است که در منطق غلط فرهنگ سرمایهداری خانواده فراموش شده است.
خانم دکتر آذریان، با اشاره به موضوع دوم در خصوص حقوق زن گفت: رهبری اولین حق زن را مسئله عدالت در رفتار اجتماعی و رفتار خانوادگی بیان کردند و فرمودند دولتها و آحاد مردم موظف هستند این عدالت را تامین کنند. حفظ امنیت، حرمت و کرامت زن جز حقوق زن است که باید محفوظ بماند که در منطق غلط غرب لگد مال میکنند.
وی ادامه داد: در اسلام کرامت زن و احترام به زن یکی از اصلیترین عناصر است و پیامبر در این خصوص میفرمایند:« اَلمَراَةُ رَیحانَةٌ وَ لَیسَت بِقَهرَمانَة» قهرمان در عربی یعنی کارگزار، زن در خانواده مثل گل هست نه کارگزار، بلکه زن مثل یک گل است باید از او مراقبت کرد و او هم شما را از رنگ و بوی خود خواص خود برخوردار میکند نگاه اسلام به زن اینگونه است.
آذریان افزود: در جای دیگری در قرآن برای اینکه به اهمیت عمل زن و فکر و راه که میپیماید اشاره شود مثال عجیبی آمده است «وضرب الله مثل الذین آمنو امراه فرعون » خدای متعال برای مومنین یک مثال شاخص عنوان میکند نه برای زنان برای کل مومنین چه مرد وچه زن زن فرعون و حضرت مریم را مثال میزند.
وی اضافه کرد: در زمینه های فکری و پژوهشی آنچه که بانوان ما در این زمینه فعالیت کردند در تاریخ ایران بیسابقه بوده و جمهوری اسلامی با پیشرفت علم در کشور در میان بانوان در این حد بالا آمده است که بانوان ایرانی در دنیا در عرصه علمی، اجتماعی و سیاسی به عنوان پیشران هستند.
توصیه آخر رهبر معظم انقلاب
خانم دکتر آذریان، در پایان با اشاره به توصیه آخر رهبر انقلاب اظهار کرد: رسانهها مراقب باشند تا عاملی برای ترویج تفکر غلط غربی نباشند. و ابزار ترویج تفکر غربی سرمایهداری باطل و غلط در مورد زن قرار نگیرند و ابزار آنها نباشند.
وی با اشاره به اهمیت فعالیت رسانههای داخلی افزود: بهتر است رسانهها اسلام را ترویج داده و نظر اسلام را بیان کنند چون که نظر اسلام افتخار آمیز است و در مجامع جهانی این فکر و نگاه و این نظریه بزرگ وکارساز را مطرح کنیم است و قطعا بسیاری از مردم دنیا به اسلام گرایش پیدا خواهند کرد این بهترین ترویج اسلام است امیدوارم همه شما و ما موفق به این کار باشیم.
زنان در جمهوری اسلامی
دکتر نوریه انصاریان در گفتگو با خبرنگار آناج اظهار کرد: مطالبهگری در حوزه زنان در جمهوری اسلامی، برخلاف برخی جریانهای غربی که بیشتر ناظر بر تقابل جنسیتی است، بر حفظ کرامت زن، عدالت جنسیتی، خانوادهمحوری و فرصتآفرینی برای رشد زنان استوار است و رهبر انقلاب بارها تأکید کردهاند که اگر قرار است به حقوق زنان توجه شود، باید از دو خطر دوری کرد.
تساوی دستمزد
وی افزود: یکی از مهمترین مطالبات، اجرای کامل اصل «مزد برابر برای کار برابر» است. رهبر انقلاب در بیانات مختلف بر عدالت در فرصتها تأکید کردهاند و این عدالت بدون رفع تبعیض مزدی محقق نمیشود امروز در بسیاری از حوزهها زنان همان کار را با همان کیفیت انجام میدهند اما دستمزد یا مزایای کمتر دریافت میکنند. مطالبه مشخص ما این است که قوانین کار و آییننامهها شفاف و غیرقابل تفسیر اجرا شود، شکاف مزدی در بخش خصوصی و نیمهخصوصی از طریق نظارت هوشمندانه از بین برود و وضعیت زنان سرپرست خانوار، زنان شاغل در مشاغل غیر رسمی و کارگران خدماتی جدیتر دیده شود.
بیمه و حمایتهای شغلی
دکتر نوریه انصاریان در ادامه با اشاره به موضوع بیمه و حمایتهای شغلی اظهار کرد: بیمه بیکاری، بیمه درمانی، بیمه تکمیلی و بازنشستگی برای زنان بهویژه زنان شاغل در مشاغل سخت، پارهوقت یا غیررسمی به اندازه کافی حمایت نمیشود. و مطالبه ما این است که بیمه زنان خانهدار و مادران با سرعت بیشتری گسترش یافته و زنان کارآفرین و مشاغل خرد از بیمههای حمایتگرانه بهرهمند شوند و در محیطهای پرریسک از مزایای سختوزی یا تنزل سن بازنشستگی برخوردار شوند.
عدم خشونت علیه زنـان
وی خاطر نشان کرد: رهبر انقلاب بارها تأکید کردهاند که هر نوع خشونت علیه زنان، اعم از روانی، خانوادگی، حقوقی یا اجتماعی، مردود و غیرقابل قبول است و مطالبات ما در این حوزه عبارتنداز تصویب و اجرای کامل قوانین حمایت از زنان در برابر خشونت، بخصوص لایحه منع خشونت علیه زنان یا لایحه حفظ امنیت زنان که 14 سال در انتظار تصویب نمایندگان مجلس است، اختصاص مراکز مشاوره، خانههای امن و نظام حمایت اجتماعی گستردهتر، آموزش دستگاههای سلامت، پلیس و قوه قضائیه برای برخورد دقیق، اصولی و محترمانه با زنان آسیبدیده و فرهنگسازی برای کاهش خشونت در محیط خانواده، دانشگاه، محل کار و فضای مجازی است.
مرخصی و حمایت در دوره مادری
انصاریان با بیان نگاه رهبر انقلاب به مادر خانواده افزود: مادری یک نقش بیبدیل و نیازمند حمایت قوی است؛ نه اینکه شاغل بودن زن با مادری در تضاد قرار گیرد و خواسته ما این است که افزایش دوره مرخصی زایمان با حفظ امنیت شغلی، توسعه مراکز نگهداری کودک در محل کار، امکان دورکاری یا ساعت کاری شناور برای مادران دارای فرزند خردسال، جلوگیری از اخراج، کاهش مزایا یا تبعیض علیه مادر پس از بازگشت به کار در دستور کار قرار گیرد.
گزارش تحلیلی از پیشرفت زنان در جمهوری اسلامی
وی با توجه به نگاه کارشناسی و بررسی آمارهای رسمی در مورد تاثیر زنان گفت: بیش از ۶۰ درصد ورودی دانشگاهها زنان هستند، زنان در حوزه سلامت، آموزش، کارآفرینی، فناوری و مدیریت رشد چشمگیر داشتهاند، میزان حضور زنان در هیئتعلمی دانشگاهها چندین برابر شده است، زنان در برخی رشتهها مانند پزشکی، علوم آزمایشگاهی، فناوریهای نوین و علوم انسانی، نقش غالب دارند، زنان کارآفرین سهم چشمگیری از کسبوکارهای نوپا را تشکیل میدهند و قوانین حمایتی خانواده و مادران نسبت به دهههای گذشته ارتقاء یافته، هرچند هنوز نیازمند تکمیل و اجرای دقیقتر است.
انصاریان با بیان اینکه همچنان چالشهایی علیه زنان وجود دارد گفت: شکاف مزدی، فرصتهای مدیریتی ناکافی، تبعیضهای غیررسمی، کمبود حمایتهای حقوقی یا رفاهی، موانع فرهنگی و نبود زیرساختهای کافی برای زنان شاغل اما مسیر به سمت بهبود، شتابگیری و عدالتمحور شدن حرکت میکند.
انتهای خبر/