به گزارش خبرنگار سرویس سیاسی پایگاه خبری تحلیلی «آناج»، در سال ۱۳۷۳، در مراسم افتتاح شهرداری شهر خواجه، علی عبدالعلیزاده، استاندار وقت آذربایجان شرقی، خبر از احداث سد شهید مدنی و تبدیل شهر خواجه به یک شهرک ساحلی و توریستی داد. این وعده، اگرچه در ابتدا نوید توسعه را به همراه داشت، اما در عمل به نقطه آغاز رکودی ویرانگر برای این شهر بدل شد.
در پی این تصمیم، معاملات ملکی در شهر خواجه برای قریب به هفت سال متوقف و پروژههای ساختمانی راکد ماند. مردم در بلاتکلیفی کامل قرار گرفتند و اقتصاد محلی دچار سقوط شد. در حالی که شهرهایی که همزمان با خواجه صاحب شهرداری شده بودند، مسیر پیشرفت را در پیش گرفتند، خواجه در حصار وعدهها گرفتار شد.
از جمله دیگر تبعات اجرای پروژه سد، میتوان به انتقال شهرک صنعتی که قرار بود در مجاورت خواجه ساخته شود، به روستای بیلوئردی (۳۰ کیلومتر دورتر) اشاره کرد. این جابجایی، رشد اقتصادی بیلوئردی را در پی داشت، اما خواجه را بیش از پیش در مسیر پسرفت قرار داد.
قریب به ۳۰ کارخانهی آجرپزی در شهر خواجه، که هر یک تا ۳۰۰ کارگر را مشغول به کار داشتند، تعطیل شدند. بسیاری از این کارگران به ناچار به حاشیه شهرهای بزرگ نظیر تبریز و تهران مهاجرت کردند و به مشاغل کاذب روی آوردند.
شرکت آب منطقهای استان با اعلام قرارگیری خواجه در بستر سد، املاک و زمینهای زراعی مردم را تملک کرد. رکود اقتصادی به جایی رسید که مردم زمینهای خود را به قیمتهایی به مراتب پایینتر از ارزش واقعی فروختند—قیمتی که حتی کمتر از قیمت نایلون پلاستیکی بود.
این زمینها که برای بسیاری از مردم همه داراییشان بود، از دست رفتند و موج مهاجرت از خواجه آغاز شد. بسیاری از کشاورزان و زحمتکشان این شهر، پس از یک عمر تلاش، دچار افسردگی و بیماریهای روحی شدند؛ به قول مردم محلی، دقمرگ شدند.
پس از دو دهه، زمانی که زمینها تملک و نیمی از شهر به ویرانهای تبدیل شده بود، خبر منتفی شدن آبگیری سد شهید مدنی به دلایل زیستمحیطی، مانند خشکی دریاچه ارومیه و مشکلات تملک مخزن، منتشر شد و واقعیت تلخی را رقم زد.
از دیگر فجایع حاصل از این پروژه، میتوان به نابودی راه قدیمی تبریز-اهر که از داخل شهر خواجه عبور میکرد، و تخریب پل تاریخی ونیار یادگار دوران صفوی اشاره کرد. امروز نه خبری از شهرک ساحلی است، نه کشاورزیای باقی مانده، و نه زمینی در تملک مردم که دوباره بخواهند به کار و زندگی بازگردند.
امیدواری به سفر ریاست جمهوری
اکنون که چند ساعت به سفر رئیسجمهور به آذربایجان باقی مانده، مردم خواجه چشمان خود را به این سفر دوختهاند. سوال اساسی این است: خواسته مردم خواجه از رئیسجمهور چیست؟
سد شهید مدنی، پس از ۱۵ سال از آغاز پروژه، هنوز آبگیری نشده است. این سد که اهدافی چون کنترل سیلاب، بهبود کیفیت رودخانه آجی چای و احیای دریاچه ارومیه را دنبال میکرد، امروز بهدلیل کمبود اعتبار نیمهکاره رها شده است.
تاکنون یکهزار و ۷۸۰ میلیارد ریال برای این پروژه هزینه شده، اما تکمیل آن نیازمند بیش از ۹۶۶۰ میلیارد ریال اعتبار جدید است. با وجود آنکه آبگیری این سد در دولت فعلی جزو پروژههای اولویتدار عنوان شده، اما همچنان مردم منتظر نتیجهای ملموس هستند.
بحران بیکاری و ضرورت شهرک صنعتی
بخش خواجه از نظر اقتصادی دارای ظرفیتهای چشمگیری است، اما با بحران شدید بیکاری دستوپنجه نرم میکند. با توجه به نزدیکی خواجه به تبریز، راهاندازی شهرک صنعتی میتواند گرهگشای بسیاری از مشکلات منطقه باشد؛ مشروط به اینکه مشکل تأمین آب بهسرعت حل شود.
ضرورت اصلاح تقسیمات انتخاباتی
شهرستان هریس و بخش خواجه از گذشته جزو حوزه انتخابیه تبریز بودهاند. با وجود ارتباطات فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی گسترده با تبریز، یک نماینده برای منطقه اهر و هریس پاسخگوی مشکلات این منطقه وسیع نیست. ایجاد یک حوزه انتخابیه مستقل یا الحاق مجدد هریس به تبریز، مطالبهی جدی مردم این مناطق است.
از جمله مشکلاتی که نیاز به توجه ویژه دارد، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
وضعیت جادههای روستایی و شهری
مشکلات حوزه شهرسازی
تجهیز و راهاندازی پیست اسبسواری آذربایجان
حفاظت از جاذبههای گردشگری
کمبود امکانات جهاد کشاورزی
کمبود نیروی انسانی و ماشینآلات
نبود فضاهای فرهنگی مناسب
مردم خواجه اکنون، بیش از هر زمان دیگر، چشم انتظار آنند که پس از سالها فقر، مهاجرت، بیکاری و نابودی سرمایههای محلی، وعدهای که سه دهه پیش داده شد، بهجای شعار، رنگ عمل بگیرد.
انتهای خبر/